Onderwijsassistent verzilvert kansen
Paula van As (29) komt na haar opleiding voor Onderwijsassistent niet aan de bak en belandt in de gehandicaptenzorg. Na een aantal jaar begint het onregelmatig werken z’n tol te eisen en vindt ze alsnog een baan in het onderwijs. “Op een gegeven moment dacht ik: wat vind ik nog meer leuk? Oh ja, het onderwijs.”
Paula weet op de middelbare school niet zo goed wat ze later wil worden. Een wiskundeleraar ziet direct haar potentieel om les te geven en hij stimuleert haar voor de klas te staan. “Joh Paula, ga jij even een lesje geven. Probeer maar!”
“Daar haalde ik mijn uitdaging wel uit. Ik vond wiskunde leuk. Om dat daar voor de klas te doen, ja, dat deed ik gewoon”, vertelt Paula. “Jij vertelt het alsof het de normaalste zaak van de wereld is, maar ik vind het nogal wat om op je 15e dit ‘gewoon even’ te doen. Ik moet er niet aan denken dat die leraar dat aan mij had gevraagd!”, zeg ik vol bewondering. Paula lacht bescheiden.
Foldertje onderwijsassistent
Ter oriëntatie op de arbeidsmarkt snuffelt Paula her en der en ze komt erachter dat ze het leukste vindt om mensen verder te helpen met iets. Op een voorlichtingsavond ziet Paula een foldertje over onderwijsassistent en ze is verkocht. Tijdens de opleiding komt Paula tot de conclusie dat het basisonderwijs haar niet ligt. “Ik vind kinderen heel leuk, maar dacht al snel: nee, nee, nee, hier word ik helemaal niet gelukkig van. Die grote groepen met drukke stuiterballetjes vond ik niks.”
Geen werk
Pas 19 lentes jong gaat ze, mét diploma voor Onderwijsassistent op zak, op zoek naar een passende baan. Dat valt vies tegen. Geen vacature te vinden voor een onervaren kracht als Paula. Behalve wat invalwerk. Tijdens de zomervakantie ziet Paula’s moeder een oproep voor vakantiekrachten bij een grote organisatie in de gehandicaptenzorg. “Doordat ik in het speciaal onderwijs had meegelopen, had ik ook wel een en ander van de zorg meegekregen. Dus ik dacht: weet je, ik kan het proberen. Dan kan ik ondertussen rustig verder kijken of ik iets anders kan vinden.”
Op de vraag waarom koos je eigenlijk meteen niet voor de zorg- en welzijnssector, antwoordt Paula: “Ik had wel een bijbaantje in de ouderenzorg. Maar de wereld in mijn hoofd was toen nog wat klein. Ik had nooit nagedacht over wat ik écht leuk zou vinden.”
Balletje rolt de andere kant op
Als Paula eenmaal binnen is, wordt ze binnen de kortste keren door de zorginstelling gevraagd om langer te blijven. “Toen rolde ik een beetje die kant op.” Ze is erg blij dat ze de kans krijgt om meer ervaring op te doen in de gezondheidszorg. “Ik dacht wel: dit is niet voor lang. Maar misschien kan ik er iets anders uitslepen.” Uiteindelijk blijft Paula drie jaar ‘hangen’. Ze begeleidt mensen met een ernstige meervoudige beperking en heeft het prima naar d’r zin.
Het lijkt mij heel zwaar werk. “Er zijn daar echt wel momenten geweest dat ik dacht: dit is heftig. Maar ik haalde voldoening uit die blije gezichten van de mensen, die dat niet konden aangeven, maar toch een leuke dag hadden.” Op het moment dat het nog onduidelijk is of Paula een vast contract zal krijgen, wordt het tijd om de biezen te pakken. Ze komt uit op een nieuw ouderinitiatief, waarbij ouders hun kind met een verstandelijke beperking voor het eerst ‘op zichzelf’ laten wonen. “Ik dacht: ik heb geen diploma, maar ik kan het op z’n minst proberen.”
‘Ik heb geen diploma, maar dacht: ik kan het proberen’
Ook hier lukt het Paula weer om zonder diploma binnen te komen. “Dat zag ik als een kans. Deze moet ik grijpen. Dit is ook weer een stap verder dan ik al had gedaan. Weer even andere dingen. Ja, dat.”
Wat ze ervan verwachtte? Het is even stil. Dan: “Ik begon bij de opstart. Dat vond ik het leukste. Een beetje pionieren, kijken hoe het loopt. Het was nog meer bijzonder dan ik had verwacht. De bewoners kwamen qua leeftijd dichtbij die van mij. Sommigen waren zelfs ouder en beseften dat maar al te goed: ‘maar ik ben ouder dan jij.’ “Ze respecteerden mij wel: oké, jij bent degene die af en toe even moet ingrijpen.” Paula glimlacht.
Bijna vijf jaar zit ze op deze plek. Tussentijds behaalt ze haar diploma voor Persoonlijke Begeleider Gehandicaptenzorg. “Ik ben het uit mezelf gaan doen. Alhoewel ik tot nu toe merkte dat ik zonder papiertje ook heel ver kon komen, dacht ik toch: dan heb ik alle kennis die ik nodig heb. Mocht ik ooit naar een andere plek gaan, dan heb ik wél dat papiertje.”
Je had het enorm naar je zin en toch ontstond er een kantelpunt. “Ja, door het draaien van slaapdiensten. Ik merkte dat mijn ritme niet meer was zoals het zou moeten zijn. Je slaapt daar toch niet vast, alleen met 16 bewoners. Dat geeft een enorme verantwoordelijkheid. Ik vond het heel leuk en wilde het ook wel blijven doen, maar niet in combinatie met die slaapdiensten.” Het duurt een tijdje voordat Paula beseft: hier moet ik echt wat mee. Dit ga ik niet heel lang zo volhouden.
Oh ja, het onderwijs
Paula solliciteert op diverse zorgvacatures. Zonder resultaat. “Op een gegeven moment dacht ik: wat vind ik nog meer leuk? Oh ja, het onderwijs.” Er gaat een lampje branden bij Paula. “Mensen helpen met leren. Daar wilde ik naar terug.” Ze komt via een open sollicitatie bij haar voormalige stage-adres aan tafel: een school gericht op speciaal onderwijs. Alhoewel Paula openstaat voor alles, geeft ze duidelijk aan dat ‘die kleuters heel lief en schattig zijn, maar niet zo haar ding’. Als de VO-afdeling aan haar wordt voorgelegd, is Paula nieuwsgierig. Deze werkplek kent ze nog niet.
Dagje meelopen
‘Kom eerst maar eens een dagje meelopen’, krijgt ze te horen. Ze kijkt mee met de kleine groepjes leerlingen die het reguliere voortgezet onderwijs volgen en tegelijkertijd extra aandacht nodig hebben. Bijvoorbeeld door een lichamelijke beperking of een vorm van autisme. Het werken met deze leeftijdsgroep spreekt Paula direct aan. “De uitdaging dat iedereen op zijn eigen niveau en tempo werkt. Dat intrigeerde mij wel. Ik heb twee dagen gesnuffeld en dacht: laten we gáán!”
‘Ik heb twee dagen gesnuffeld en dacht: laten we gáán!’
Of het een goede keuze is geweest. “Aan het begin was het wel even schakelen. Maar ik vond het al heel snel fijn dat ik gewoon weer dat vaste patroon had van overdag werken en de avonden en weekends thuis.” In no time vindt Paula haar plek als onderwijsondersteuner. Ook deze baan heeft weer het pionierende karakter dat haar wel bevalt. Ze krijgt al snel te horen: ‘het lijkt alsof je hier al jaren werkt’. “En dat voelde ook zo.”
“Ik zie leerlingen, die soms lange tijd thuis hebben gezeten, opbloeien en weer enthousiast worden over hun toekomstbeeld. Dát vind ik het mooiste!”
Ben je blij dat je een tussenstap in de zorg hebt gemaakt?
“Die zorg is echt wel een verrijking geweest in de zin van: hoe ga je met mensen om? Ik had eigenlijk geen idee hoe dat zou zijn. Je merkt het pas als je erin werkt. Mensen in een zorginstelling moeten zich erg kwetsbaar opstellen. Dat verdient een respectvolle ondersteuning.” Paula vertelt dat ze veel heeft geleerd van de eerlijkheid van de bewoners. Zo hoort ze ‘joh, kom je vandaag in je badjas naar je werk?’ als ze een lekker lang vest aanheeft en ‘heb je jouw pyjamabroek nog aan?’ als ze in een streepjesbroek binnenkomt. “Héérlijk, dat had ik niet willen missen.”
What’s next? Zit jij binnenkort op de stoel van docent?
Paula grinnikt. “Ik heb collega’s die zitten mij al een beetje die kant op te porren: moet jij niet een keer een opleiding gaan doen voor mentor?! Ik heb zelf zoiets van: op een gegeven moment voel je dat je een stap verder moet maken. Maar ik zeg niet dat ik het nooit ga doen. Wie weet over een jaar pak ik het op. Het is nu oké wat het is. Ik geniet ervan en heb er plezier in.” *
Het onderwijs in, gelukkig!
Een tijdje terug heeft Paula via LinkedIn voor het eerst na haar middelbareschooltijd weer contact met haar wiskundeleraar Rob van Loo. “Geen wiskundedocent geworden zie ik, maar wel het onderwijs in, gelukkig!”, is het eerste wat hij zegt. Paula bedankt hem dat hij haar destijds voor de klas zette. “Want daardoor heb ik stiekem altijd geweten dat het onderwijs iets voor mij was. Hij vond het erg leuk om terug te horen.” Er verschijnt een brede lach op het gezicht van Paula.
Heb je nog een tip voor mensen die een carrièreswitch overwegen?
“Je moet altijd doen wat goed voelt. Dan weet je wat bij je past en waarschijnlijk ook wel waarom het bij je past. Probeer de stap te wagen en ga ervoor als je denkt dat daar iets in te leren valt. Door het iedere keer te ervaren, kom je ook steeds een stapje verder. Vraag ook eens of je een keer mag meelopen op plekken die je interesseren. Probeer het. Waarom niet?!”
Kansen
Gedurende haar loopbaan zie je dat Paula heel duidelijk zelf achter het stuur zit. Ze creëert niet alleen kansen, maar grijpt ze ook als ze voorbijkomen. Met of zonder diploma, ze duikt erin en maakt zich het werk eigen. “Soms moet je ook wel een beetje geluk hebben. En een gokje wagen. Je kunt een ‘nee’ krijgen, maar waarom zou je het niet proberen? Ook al heb je niet altijd de juiste papieren. Als je wel werkervaring hebt, neem je daar ook iets van mee.”
Wiskundeleraar Rob gaf Paula indertijd het vertrouwen om verantwoordelijkheid te nemen over haar eigen leerproces. “Jij haalt altijd goede cijfers. Zou jij je klasgenoten niet even kunnen uitleggen hoe het werkt? Succes!’” #watisjouwverhaal
* Nog hetzelfde jaar ontstaat er ruimte in het team en schuift Paula door naar de plek van mentor. Een extra uitdaging, noemt ze het. Wederom pakt ze de kans die zich voordoet!